Türkiye’de organize sanayi bölgelerinin yıllık ortalama kira artış oranı yüzde 111’e ulaştı. Adana yüzde 189 artışla ilk sırada yer alırken, İzmir yüzde 176 artışla ikinci, Manisa yüzde 175 artışla üçüncü oldu.
TSKB (BÖ: TSKB ) Gayrimenkul Değerleme, reel branşın atardamarlarının ortasında yer alan, sanayi faaliyetinin yoğun olduğu 18 ildeki 31 organize sanayi bölgesindeki (OSB) kira artışlarını inceledi. Son yıllarda sanayi yapılarına olan talep artışına dikkat çeken araştırmaya göre, bu gelişmenin hem arsa satış fiyatlarını hem de fabrika kira bedellerini etkilediği belirtildi. Yıllık kira artışlarında ise yüzde 189’luk artışla Adana birinci, yüzde 176’lık artışla İzmir ikinci, yüzde 175’lik dilimde Manisa üçüncü oldu. En düşük kira artış oranı yüzde 81 ile Denizli’de olurken, 31 OSB’nin ortalama kira artış oranı yüzde 111 oldu.
“Lojistik avantajı talebi artırıyor”
TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Genel Müdür Makbule Yönel Maya, “2021 yılında gözlenen ciddi artış nedeniyle baz etkisinin görüldüğü yerlerde ve tesislerin ağırlıklı olarak malikler tarafından kullanıldığı OSB’lerde yıllık kira artışları sınırlı kalabiliyor. 2020 yılında yaşanan pandemi süreci ile birlikte başta Marmara Bölgesi olmak üzere talep artışı 2021 yılının prestiji ile bu bölgedeki fiyatları diğer bölgelere göre daha fazla yükseltmiştir. bu bölgede bulunabilecek en yüksek kira seviyesi. Adana, İzmir ve Manisa’nın lojistik avantajları doğrultusunda daha fazla talep aldığını ve diğer OSB’lerin bulunduğu illerden olumlu yönde ayrıldığını gözlemledik. Yıllık kira artışının en az olduğu il yüzde 81 ile Denizli olurken, Adana yüzde 189 ile kira artışının en fazla olduğu bölge olarak öne çıkıyor.
“OSB’lerde yıllık ortalama arsa değeri artışı yüzde 117”
Gayrimenkulün piyasa değerinin yatırımın bir yıllık kira değerine bölünmesiyle geri dönüş süresinin hesaplanabileceğini anlatan Maya, OSB’lerde ortalama geri ödeme süresinin 2022’de 16,6 yıl iken 2023’te 18 yıla ulaştığına dikkat çekti. İnşaat maliyetlerinin artması ve endüstriyel yapılara olan talebin artmasının geri dönüş sürelerinde artışa yol açtığını belirten Maya, “Marmara Bölgesi’nde geri dönüş süreleri 14,5-17,5 yıl aralığındayken, Türkiye’de geri dönüş süreleri Karadeniz hariç diğer bölgelerde 17-21 yaş arasıdır. Aralıkta değişiyor gibi görünüyor. Arazi değerlerinin yüksek doluluk oranı ise sınırlı arazi arz ve talep artışından olumlu yönde etkilenmektedir. Arsa değeri artışlarında en değerli itici güç İzmir ve Manisa gibi illerdeki talep artışı olurken, Kayseri ve Adana’daki baz fiyatların düşük olması da güçlü artış oranlarında etkili oluyor. Daha yerleşik bir pazara sahip olan ve satış birim fiyatları yüksek olan İstanbul’da ortalamanın kısmen altında artış oranları görülmektedir. OSB’lerde arsa değerindeki yıllık artışa baktığımızda ortalama yüzde 117 görüyoruz. Yıllık arsa fiyat artışlarında Kayseri, İzmir, Antalya, Manisa ve Adana öne çıkarken, tüm bölgelerde enflasyonun üzerinde artış olduğu görülüyor.”
İzmir’de kira artışları güçlü haliyle devam ediyor
Yeni kurulan veya yeni kurulan organize sanayi bölgelerinde düşük doluluk oranlarının gözlemlenebildiğine işaret eden Maya, “OSB’lerin 8’i dışında hepsinde doluluk oranı yüzde 90’ın üzerinde. Yüksek doluluk oranı, ileride alternatif bir bölge oluşturulmaması durumunda kira değerlerinin yukarı yönlü artışını destekleyecektir. Öte yandan, İzmir örneğindeki düşük doluluk oranlarına rağmen kiralardaki güçlü artış, bölgeye olan talebin arttığının en bariz göstergelerinden biridir. Tekirdağ’da son yıllarda OSB sayısı hızla artarak 14’e ulaşırken doluluk oranlarının diğer bölgelere göre kısmen düşük olması dikkat çekiyor.
Bu makale ilk olarak My Economy’de yayınlanmıştır.
